Các dạng mất ngôn ngữ có thể xảy ra sau cơn đột quỵ

Bạn đang đọc: Các dạng mất ngôn ngữ có thể xảy ra sau cơn đột quỵ

Chứng mất ngôn ngữ là gì?

Chứng mất ngôn ngữ là một sự suy giảm khả năng về ngôn ngữ xảy ra khi một người bị chấn thương ở khu vực điều khiển ngôn ngữ của não bộ. Chứng mất ngôn ngữ có thể ảnh hưởng đến khả năng ngôn ngữ của bệnh nhân qua nhiều hình thức khác nhau ví dụ như chúng ảnh hưởng đến sự tạo ra ngôn ngữ ( khả năng nói) và sự lĩnh hội ngôn ngữ ( khả năng hiểu được người đối diện khi họ nói ) cũng như các khả năng liên quan khác như đọc và viết. Hơn 20% số người bị đột quỵ mắc phải một số dạng mất ngôn ngữ.

Các dạng mất ngôn ngữ thông thường là gì?

Sau đây là 3 dạng mất ngôn ngữ phổ biến nhất và những đặc điểm của chúng:

Chứng mất ngôn ngữ Broca

Dạng mất ngôn ngữ này được đặt theo tên của người đã khám phá ra vùng não chịu trách nhiệm tạo ra lời nói. Chứng mất ngôn ngữ Broca có khi còn được gọi là “chứng mất ngôn ngữ vận động” để nhấn mạnh việc chỉ có hoạt động tạo ra ngôn ngữ bị suy yếu, còn các thành phần khác đều giữ nguyên.  Ở đột quỵ, tổn thương ở khu vực Broca là kết quả của sự gián đoạn sự lưu thông của máu qua đến nuôi dưỡng khu vực Broca của não. Thường chứng mất ngôn ngữ Broca sẽ làm bệnh nhân mất khả năng nói ra được những câu từ có thể hiểu được, họ chỉ còn khả năng hiểu điều đối phương nói. Thường, những người mắc phải chứng mất ngôn ngữ Broca cảm thấy rất khó chịu vì họ không thể chuyển ý nghĩ của mình thành từ ngữ. Một số bệnh nhân có thể nói được một vài từ, những từ này có thể giúp họ giao tiếp như kiểu điện tín.

Vì vùng Broca và vùng não điều khiển vận động một bên cơ thể (thường là bên phải) có chung một hệ thống mạch máu nuôi dưỡng. Nên chứng mất ngôn ngữ Broca thường đi kèm với sư yếu liệt cơ thể như yếu nửa người hoặc liệt nửa người bên phải, chứng mất khả năng đọc và chứng mất khả năng viết.

Chứng mất ngôn ngữ Wernicke

Chứng mất ngôn ngữ Wernicke được đặt theo tên người đã khám phá ra khu vực não chịu trách nhiệm về đọc hiểu ngôn ngữ. Người bị chứng mất ngôn ngữ Wernicke không thể hiểu người khác nói gì, hay thậm chí cả bản thân họ. Tuy nhiên lời nói của họ lại không thể hiểu được vì các câu nói được tạo ra bằng cách sắp xếp ngẫu nhiên những từ ngữ và thường rất buồn cười. Ví dụ như bạn có thể nghe một người bệnh mất ngôn ngữ Wernicke nói “Cánh cửa của tôi ngồi xuyên qua cái đèn ở trên trời”. Đây là kiểu mẫu ngôn ngữ liên quan đên chứng nói chuyện lộn xộn.

Dù vậy, khi người bệnh mất ngôn ngữ Wernicke nói, họ lại cảm thấy như thể mọi người có thể hiểu được. Điều này gây ra là do họ không thể nhận ra sự suy giảm chức năng ngôn ngữ của mình. Theo thời gian, người bệnh mất ngôn ngữ Wernicke có thể biết người đối diện không hiểu họ khi họ nói nên họ trở nên giận dữ, hoang tưởng và chán nản.

Chứng mất ngôn ngữ toàn bộ

Đây là loại mất ngôn ngữ xảy ra khi mà sự tổn thương ở não lan rộng ra cả khu vực ngôn ngữ Broca và khu vực ngôn ngữ Wernicke. Người bị chứng mất ngôn ngữ toàn bộ sẽ không thể hiểu cũng như không thể nói được. Tuy nhiên trong một số trường hợp, người bị tình trạng này vẫn có thể giao tiếp thông qua ngôn ngữ viết.

Còn những dạng mất ngôn ngữ khác là gì?

Những chứng mất ngôn ngữ xuyên vỏ não là một số dạng mất ngôn ngữ hiếm gặp. Dưới đây chúng tôi sẽ miểu tả ba dạng mất ngôn ngữ xuyên vỏ não khác nhau.

Chứng mất ngôn ngữ vận động xuyên võ não

Chứng rối loạn ngôn ngữ này giống hệt với chứng mất ngôn ngữ Broca, khi người bệnh không thể tạo ra lời nói tự nhiên được. Về bản chất, người mắc tình trạng này sẽ không thể nói được điều mình muốn nói. Họ đơn giản không thể cấu thành từ ngữ. Tuy nhiên, nếu bạn yêu cầu họ lặp lại một điều gì đó, họ có thể lặp lại được một cách dễ dàng. Ví dụ như một người bị chứng rối loạn ngôn ngữ này muốn diễn tả rằng cô ấy khát nước nhưng không thể nói “tôi khát nước” được. Tuy nhiên cô ấy có thể lặp lại câu “Tôi khát nước” nếu cô ấy được yêu cầu. Trong những trường hợp nhẹ, bệnh nhân có thể tạo ra lời nói một cách ngập ngừng, còn được biết đến là cách nói như điện tín. Chứng rối loạn ngôn ngữ này thường do một cơn đột quỵ phía trước khu vực Broca gây nên.

Chứng mất cảm giác ngôn ngữ qua vỏ não

Bệnh nhân mắc dạng mất ngôn ngữ hiếm gặp này không thể hiểu được người khác nói gì nhưng có thể nói một cách lưu loát. Mặc dù họ có thể lặp lại những từ ngữ và câu văn mà họ nghe được, nhưng lại không thể hiểu nghĩa của chúng. Ví dụ như nếu bạn hỏi một bệnh nhân mắc chứng mất cảm giác ngôn ngữ qua vỏ não “ bạn khỏe chứ ?’ cô ấy có thể lặp lại một phần của câu hỏi và nói “bạn khỏe” hoặc nói “ bạn khỏe chứ” để trả lời. Dạng mất ngôn ngữ này do nguyên nhân từ những chấn thương ở các vùng não bao quanh khu vực ngôn ngữ Wernicke, một khu vực quan trọng của não giúp cảm nhận và hiểu được ngôn ngữ.

Chứng mất ngôn ngữ hỗn hợp qua vỏ não

Người mắc loại mất ngôn ngữ này không thể nói hoăc hiểu người khác khi họ nói nhưng họ có thể lặp lại những từ ngữ và câu văn và hát các bài hát mà họ quen thuộc. Ở dạng mất ngôn ngữ hiếm gặp này, khu vực ngôn ngữ chính (Broca và Wernicke) không bị tổn hại nhưng những khu vực xung quanh chúng, còn được biết đến là khu vực liên kết ngôn ngữ bị tổn thương. Điều này khiến cho khu vực Broca và Wernicke hoàn toàn bị cô lập với hệ thống ngôn ngữ còn lại, do đó ngăn chặn việc tạo ra lời nói tự nhiên và khả năng hiểu ngôn ngữ nói và viết. Nguyên nhân thường thấy nhất của chứng mất ngôn ngữ hỗn hợp qua vỏ não là một cơn đột quỵ ở khu vưc liên kết ngôn ngữ do bị hẹp động mạch cảnh nặng.

>>>>>Xem thêm: Làm đẹp hiệu quả cùng tinh dầu thiên nhiên