Nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng phù chân ở người già

Bệnh phù chân ở người già sẽ gây cản trở trực tiếp lên việc đi đứng, sinh hoạt hằng ngày. Vì tuổi tác, chân người cao tuổi không chỉ yếu, đau nhức mà còn dễ bị sưng phù. Chân bị phù kéo theo tình trạng da bị căng lên, đem lại cảm giác da ngứa ngáy khó chịu.

Vậy, người già bị phù chân nên làm gì để chữa khỏi? Nguyên nhân nào dẫn đến chân bị phù ở người già? Hãy cùng tìm hiểu ngay.

>> Có thể bạn quan tâm: Phù nề chân có nguy hiểm không?

Nguyên nhân bệnh phù chân ở người già

Phù nề là quá trình tích tụ chất lỏng nằm trong mô ở chân, từ đó khiến chân bị sưng phù lên. Tình trạng phù nề chân ở người già có thể do nhiều nhóm nguyên nhân.

Do sức khỏe kém và ảnh hưởng từ các bệnh khác

Tình trạng sức khỏe kém và nguy cơ mắc bệnh mãn tính là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến phù chân ở người già. Hiện tượng phù chân ở người cao tuổi có thể do:

• Dấu hiệu của các bệnh nghiêm trọng như: thận, mạch máu, gan…
• Cơ xương người cao tuổi rất yếu nên dễ chấn thương, khiến chân bị phù nề.
• Chân bị phù do mắc bệnh suy tim.
• Nguyên nhân bị phù chân ở người già có thể đến từ viêm tắc tĩnh mạch. Khi ấn vào vị trí bị phù chân, người già sẽ cảm thấy đau và khó chịu.
• Đặc biệt, người cao tuổi bị tiểu đường hoặc mắc bệnh thần kinh bị nhiễm trùng có thể khiến bàn chân và mắt cá chân bị phù. Bên cạnh đó, người cao tuổi có nguy cơ cao bị phù chân nếu đứng hay ngồi yên một chỗ quá lâu.

Do chế độ dinh dưỡng

Thực đơn ăn uống không phù hợp có thể khiến người già bị sưng bàn chân. Thậm chí tệ hơn là việc chân bị phù nề. 

• Thói quen ăn uống chứa nhiều muối. Theo khuyến cáo, người lớn không nên ăn quá 6g muối mỗi ngày (khoảng 1 thìa cà phê).
• Do thiếu vitamin B1 sẽ khiến các “đấng sinh thành” có cảm giác 2 chân bị tê bì như có kiến bò. Đồng thời, chân của người cao tuổi dễ gặp vấn đề chuột rút và mất hoặc giảm khả năng phản xạ.

Do sử dụng thuốc

Một số loại thuốc làm tăng giữ lượng nước và muối, từ đó gây ra phù nề. Một số các loại thuốc có thể gây ra phù nề chân như thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chẹn beta, Clonidine,Hydralazine,Minoxidil,…

Nguyên nhân bị phù chân ở người già

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và các biểu hiện, mà mức độ phù chân có thể khác nhau. Phần lớn các trường hợp bệnh ở giai đoạn đầu sẽ không có triệu chứng hay biểu hiện lâm sàng.

Triệu chứng phù chân ở người già

Đặc điểm phù chân khác nhau tùy vào từng loại bệnh. Bệnh phù chân ở người cao tuổi thường có 1 số triệu chứng như:

• Chân bị sưng, da bị căng, sưng húp hoặc đổi màu
• Chỗ phù nề da bị lúm sau khi nhấn vào vài giây

• Các khớp trở nên cứng
• Tăng kích thước vùng bụng,tăng cân nặng
• Phù trắng, mềm, ấn vào có thể lõm hoặc không.
• Tổ chức dưới da và da trở nên dày và cứng, kèm theo biểu hiện ngứa. Vì thế mà người bệnh thường gặp khó khăn trong việc di chuyển và vận động.
• Nếu da có bội nhiễm vi khuẩn có thể trở nên cứng và dày, bị biến dạng. Thậm chí tình trạng phù có thể khiến bộ phận sinh dục bị phù to, gọi là tràn dịch màng tinh hoàn.

Tiến triển bệnh phù chân ở người già

Ban đầu, dấu hiệu phù chân khó có thể xác định. Tuy nhiên người bệnh thường có dấu hiệu tăng cân.

Ở những giai đoạn sau, bệnh phù chân ngày càng thể hiện rõ hơn. Đôi lúc tình trạng này xuất hiện vào buổi sáng hoặc chiều. Thậm chí kéo dài liên tục kèm theo cảm giác mệt mỏi và nặng nhọc.

Phù chân có thể xuất hiện ở các vị trí như: mắt cá chân, cẳng chân, thậm chí là phù cả chân khiến chân bị biến dạng (có thể gặp dạng phù chân voi). Người lớn tuổi thường sẽ cảm thấy đau, nóng và nhức ở 1 hoặc cả 2 chân bị phù.

>> Bạn có thể quan tâm: 9 căn bệnh người già thường gặp, bạn cần chú ý phòng ngừa!

Biến chứng từ bàn chân bị phù ở người già

Người già bị phù chân có nguy hiểm không? Khi nhắc đến bệnh phù chân ở người cao tuổi, hiện tượng sưng chân không phải là mối quan tâm duy nhất. Bên cạnh đó, bệnh phù chân cũng có thể dẫn đến một số biến chứng sau:

• Chân sưng đau và bị cứng cơ
• Di chuyển khó khăn
• Da bị ngứa và khó chịu
• Giảm lưu thông máu
• Giảm độ đàn hồi của động mạch, khớp cơ và tĩnh mạch
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng ở khu vực bị sưng. Hình thành sẹo giữa các lớp mô, từ đó làm cản trở lưu thông máu. Đồng thời, phù chân còn có thể làm giảm tính đàn hồi của các động mạch, tĩnh mạch, cơ bắp và khớp. 
• Tăng nguy cơ bị loét da.

Chẩn đoán bệnh phù chân ở người già

Thông thường, bác sĩ sẽ kiểm tra bằng cách ấn nhẹ vào vùng chân bị sưng, và khi tạo áp lực lên vùng phù sẽ khiến chân bị lõm từ vài giây đến vài phút trước khi trở về trạng thái bình thường. Đồng thời, bác sĩ quan sát xem người bệnh có bị giãn tĩnh mạch chân, đổi màu da, loét da hoặc khô da hay không..

Ngoài ra, bác sĩ còn kiểm tra nhịp tim, mạch đập và huyết áp để xác định nguyên nhân gây bệnh. Dựa trên những thông tin mà người bệnh cung cấp như tiền sử bệnh và những gì mà bác sĩ thăm khám. Sau đó bác sĩ sẽ xác định xem liệu có cần làm cận lâm sàng bổ sung hay không.

Các xét nghiệm khi chẩn đoán bệnh phù chân

Các xét nghiệm cơ bản có thể được chỉ định khi chẩn đoán bệnh chân phù nề, bao gồm:

• Phân tích nước tiểu (để tìm protein trong nước tiểu)
• Creatinine (xét nghiệm chức năng thận)
• TSH (một số tình trạng tuyến giáp dẫn đến phù)
• Glucose
• Albumin (một loại protein chính được tìm thấy trong máu)
• Các bài kiểm tra chức năng gan khác.

Bên cạnh đó, một số cận lâm sàng đánh giá chức năng tim cũng được thực hiện. Chẳng hạn như chụp X-quang ngực xem tim có to bất thường, hoặc có chứa dịch màng  phổi, hoặc siêu âm tim để quan sát các buồng tim và trạng thái co cơ tim.

D-dimer là một xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện cục máu đông và siêu âm doppler ở chân để tìm huyết khối tĩnh mạch sâu. Cả 2 vốn là những nguyên nhân phổ biến chỉ gây sưng một chân của người bệnh.

Cũng có thể bác sĩ không cần phải yêu cầu xét nghiệm bổ sung. Đặc biệt nếu xét nghiệm máu đã được thực hiện trong vài tháng qua. Nếu các triệu chứng phù hợp với bệnh suy tĩnh mạch mạn tính thì bác sĩ có thể tiến hành điều trị ngay lúc này.

Thăm khám với bác sĩ

Cần chuẩn bị những gì trước khi đi khám bệnh phù chân ở người già?